Ime Irena je uz svoju najčešću varijantu Irina, ime koje je sve popularnije u našoj zemlji, ali i u zemljama regiona u poslednjih nekoliko godina, a roditelji se baš za ovo žensko ime odlučuju pre svega zbog njegovog lakog izgovora, lepog značenja i zbog mogućnosti samog „prilagođavanja“ imena, a u brojnim svetskim jezičkim oblicima tj dijalektima.
Poreklo ženskog vlastitog imena Irena
Etimolozi veruju da je ime Irena, poreklom iz grčkog jezika, te da je poteko od imena boginje mira Irene, ili pak da je poreklom od grčke reči „Eirênê“ (Ajrena), sa osnovnim značenjem mir; sreća; spokoj; blaženstvo; dobrota; blagost.
Eiréne je bila grčka boginja mira, ćerka vrhovnog boga Zevsa i Temide.
Sa druge strane, nije isključena ni teorija, o poreklu imena Irena iz grčkih reči „eiar; eiarinos“, sa osnovnim značenjem – proleće; sunce; lepota; vesnik proleća; boginja proleća.
Neki stručnjaci koji se bave proučavanjem porekla i značenja imena i prezimana, veruju da je bitan „koren“ ili osnova imena Irena, a koja vodi poreklo iz slovenskog ili čak iz srpskog jezika i glasi „iar; jar; jara“, sa značenjem – vrućina; žega; toplota; sparina.
Ukoliko se uzme u obzir latinski „koren“ ličnog imena Irena, a koji glasi „ira“, on ima više značenja – sila prirode; bes prirode; buđenje proleća; ili pak samo ljutnja; jarost; gnev; bes; jad.
Jedna od brojnih hipoteza, navodi da je ime Irena u suštini izvedeno od grčke reči „Eiréne“ ili od reči „eirēne“, a sa istovetnim značenjem „mir“, te da ima isto poreklo kao i ime Irina.
Šta znači ime Irena?
Žensko ime Irena, a prema navedenim brojnim teorijama o poreklu, ima „preneseno“ značenje kao „žena koja donosi mir i sreću“; „ona koja je blaga i svetla“; „ona koja donosi radost i sreću“; „žena koja je lepa kao proleće“; „kap rose“; „ osoba puna nežnosti i toplina“; „ona koja je lepa“; „žena kojoj se dive jer je borbena; silovita; neustrašiva i istrajna“.
Zastupljenost ženskog ličnog imena Irena u zemljama regiona
Prema podacima Zavoda za statistiku zemalja našeg regiona, ime Irena je u 2016. i 2017. godini, manje ili više povratilo svoju popularnost, ali se u nekim od zemalja ipak nalazi samo u svojim „izvedenim ili varijantnim oblicima“, dok „originalno“ ime nije na listama među sto najtraženijih imena za žensku novorođenu decu:
U Republici Srbiji, ime Irena se nalazi na 92. mestu među sto najtraženijih imena za devojčice u 2017. kalendarskoj godini;
U Republici Srpskoj, ime Irena je na 94. poziciji, od sto najtraženijih ženskih imena;
U Republici Hrvatskoj, Irena nije na listi među sto najpopularnijih ženskih imena, ali su varijacije imena dosta popularne, a kakve su Ena (26. mesto) ili Iris (77. mesto) na listi;
U Bosni i Hercegovini, ime Irena takođe nije na listi od sto najtraženijih ličnih imena, ali je jedna od poznatih i popularnih „izvedenica“ u ovoj zemlji vlastito ime Lorena (68. mesto).
Nadimci, izvedena i skraćena imena ženskog imena Irena
Nadimci ili hipokoristike (imena „od milja“), od ličnog ženskog imena Irena su najčešće – Ira; Ena; Ina; Iris; Irna; kao i Eni; Ita; Irijana i Irenuška.
Izvedena imena od ličnog imena Irena, mogu biti kako muškog ili ženskog roda, a među njima su najčešća Irina; Jerina; Rina; Jekaterina; Danina; Drina; Elina; Lina; Tina; Mina; Darina; Darinka; Katarina; Ajlina; Ajrina; Ajlin ili Ajrin; muška imena koja su najčešće izvedenice su Irinej ili ime Irenej.
Poznate ličnosti sa vlastitim imenom Irena
Irena Krstić – srpska manekenka;
Irena Market – manekenka; glumica i estradni menadžer; bivša devojka popularnog pop pevača Vlade Georgieva;
Irena Mišović – nekadašnja poznata srpska manekenka;
Irena Karaklajić – nekadašnja je poznata srpska TV i radio voditeljka; trenutno radi kao veoma uspešna šminkerka;
Irena Koroman – bivša žena srpskog fudbalera Ognjena Koromana;
Irena Korićanac – poznati srpski dečiji psiholog;
Irena Kovačević – poznata glumica i književnica koja je poreklom iz Slovenije;
Irena Prosen – slovenačka filmska glumica;
Irena Davosir Matanović – nekadašnja srpska operska pevačica;
Irena Grickat Radulović – srpski leksikograf; član SANU; istoričar srpskog jezika;
Irena Mulamuhić – jugoslovenska filmska i pozorišna glumica;
Irena Grahovac – poznata srpska modna kreatorka;
Irena Mičijević – nekadašnja srpska TV i filmska glumica;
Irena Sendlerova – poznata poljska socijalna radnica; borac za jednakost i ženska prava;
Irena Kazazić – slovenačka književnica i slikarka srpskog porekla;
Irena Spasić Stojanović – srpska TV voditeljka;
Irena Žolio Kiri – francuska je naučnica i hemičarka; dobitnica „Nobelove nagrade“ za hemiju; ćerka Marije Kiri i Pjera Kirija;
Irena Kolesar – jugoslovenska glumica;
Irena Arsić – srpski književni istoričar poreklom iz Makedonije;
Irena Papas (rođena kao Irena Lelekou) – poznata grčka glumica.
Da li ste znali?
Ime Irena, na raznim jezicima sveta se piše i izgovara različito, te tako u Rusiji je to ime Rina; u Velikoj Britaniji i SAD-u ime Ajrin (Irene ili Irine), dok je ime u Grčkoj i Italiji izvedeno od imena Irina ili Irine;
Ime Irena je u srednjevekovnoj Srbiji, imalo oblik Jerina;
Irena (Ajrin) – grad je u američkoj državi Misuri, a koji je prema popisu stanovnika iz 2010. god. imao ukupno 18 stanovnika;
Irenaj – naselje u Italiji, u regiji Toskana i okrugu Firenca, koje je prema podacima iz 2011. god. imalo ukupno 36 stanovnika;
Irina Atinjanka – bila je vizantijska carica; supruga cara Lava IV Hazara i majka vizantiskog cara Konstantina VI.
