Muško ime Mateja jeste takozvano „biblijsko ime“, i pominje se kod pravoslavnih hrišćana u „Novom zavetu“, a ime je prisutno u raznim varijantama u brojnim zemljama sveta, i sve je i popularnije u novije vreme kao ime za novorođene dečake.
Ime Mateja je u raznima varijacijama popularno u svim slovenskim zemljama, ali i širom sveta, pa se može „sresti“ u Španiji; Italiji; Nemačkoj; Mađarskoj; Češkoj; Rumuniji; Litvaniji; kao i u Danskoj; Švedskoj; Estoniji; Letoniji; Holandiji; Finskoj ili pak u Slovačkoj i Poljskoj.
Jedno od ukupno četiri jevanđelja u „Novom zavetu“, jeste i Jevanđelje po Mateju, a koje u suštini jeste i takozvana prva knjiga „Novog zaveta“.
Kako se pretpostavlja, autor ovog jevanđelja je Sveti Matej Jevanđelista, odnosno jedan od ukupno dvanaest Hristovih apostola, svetovnog imena Matej Levije.
Poreklo muškog vlastitog imena Mateja
Za poreklo imena Mateja i Matija, smatra se da su originalno potekli iz staro-hebrejskog jezika, a od imena „Mataijahu“ ili „Mattitjah“, što ima značenje Jahve ili Bog je darovao, odnosno „dar od Boga“ ili „Božji dar“.
Šta znači ime Mateja?
Ime Mateja je u srpskom jeziku sinonim muškom imenu Božidar, Bogdan ili Teodor, jer ima istovetno značenje sa ovim imenima – „onaj koga je Bog darovao ljudima“; „Božji poslanik“; „dar od Boga“; „bogumili“; „sveti čovek“; „onaj koji je pravedan i nesebičan“; „onaj koji pomaže po Božjem nalogu“; „bezgrešan čovek“.
Zastupljenost muškog ličnog imena Mateja u zemljama regiona
Statistički podaci koji su prikupljeni u Zavodu za statistiku u zemljama regiona, a za kalendarske 2016. i 2017. godinu, pokazuju da je ime Mateja vrlo popularno i nalazi se obično među najviše davanih i najčešćih sto muških vlastitih imena za dečake, a takođe su i „varijantna imena ili neke izvedenice“, na datim listama vrlo visoko i jako dobro pozicionirane:
U Republici Srbiji, ime Mateja je na listi od sto najtraženijih muških ličnih imena na 24. mestu; varijacije imena su u ovoj zemlji dosta popularne, te i tako imena Matija i Matej, zauzimaju 34. odnosno 60. mesto;
U Republici Hrvatskoj, ime Mateja je izostavljeno sa liste od sto najpopularnijih, ali su imena koja su u suštini originalni „oblici“ imena Mateja (oblik iz srpskog jezika), veoma dobro i visoko „kotirana“ među najtraženijih sto – Matej (6. mesto); Mateo (17. mesto); Matija (35. mesto) i ime Mate (66. mesto);
U Republici Srpskoj, ime Mateja je „preoblikovano“ u varijante kakve su ime Matej (24. mesto); Matija (30. mesto) i Mateo (92. mesto), koja su odlično pozicionirana i vrlo tražena među stotinu muških imena u ovoj zemlji;
U Bosni i Hercegovini, ime Mateja je zastupljeno na listi među sto najpopularnijih muških imena, ali u oblicima Matej (54. mesto) ili Mateo (77. mesto).
Nadimci, izvedena i skraćena imena muškog imena Mateja
Nadimci od muškog imena Mateja su obično – Mate; Matko; Matiša; Matejka ili Mateš.
Imena muškog ili pak ženskog roda, a koja su „izvedenice ili varijante“ imena Mateja su najčešće lična imena – Matija; Matko; Mata; Mateo; Matea; Mate; Matijas ili Mateus, dok su ženska imena izvedena od imena Mateja – Matea; Matina; Marta; Martina, a i neka prezimena kakva su Matejić; Matejević; Matović; Matević; Matković; Matić ili Matijević.
Poznate ličnosti sa vlastitim imenom Mateja
Mateja Kežman – nakadašnji poznati srpski fudbalski reprezentativac; pozicija napadač;
Mateja Šumenković – srpski sveštenik i protojerej;
Prota Mateja Nenadović – srpski vojvoda iz Prvog srpskog ustanka; sveštenik i diplomata; sin je srpskog kneza Alekse Nenadovića, koji je pogubljen u velikoj „Seči knezova“ 1804. godine;
Apostol Matej ili Matej Jevanđelista – jedan od dvanaest Hristovih učenika ili apostola; autor je „Jevanđelja po Mateju“, a o čemu je i bilo reči na početku ovog teksta;
Mateja Mata Bošković – srpski diplomata u Londonu u vreme Prvog svetskog rata;
Mateja Popović – srpski pozorišni; TV i filmski glumac;
Mateja Pupavac – muški foto-model i maneken.
Da li ste znali?
Pomenute varijante muškog imena Mateja (samo neke od mnogobrojnih), koje su prisutne u zemljama diljem sveta su:
Mateja; Matija – srpski jezik;
Matias; Matti – finski jezik;
Mateo – španski jezik;
Matei – rumunski jezik;
Mateus – portugalski jezik;
Mathias; Matthias – nemački i danski jezik;
Matevž; Matjaž – slovenački jezik;
Mateusz – poljski jezik;
Matouš; Matěj – češki jezik;
Matej; Mate – hrvatski; slovački i slovenački jezik;
Matty; Matt; Mattie – engleski jezik;
Mathieu; Matthieu – francuski jezik;
Matteo; Mattia – italijanski jezik.
Matejaš – je naselje u Rumuniji, u okrugu Brašov i u opštini Rakoš, a u kome je prema popisu stanovništva iz 2002. godine živelo ukupno oko 469 stanovnika.
