Ime Aleksandar je jedno od najstarijih i najdavanijih muških imena u hrišćanskim, ali i u svim zemljama drugih veroispovesti, a njegova popularnost „opstaje“ i u savremeno doba, kada su pak sve zastupljenija „kratka“ ili „strana“ imena, koja lagano preuzimaju primat nad „antičkim“ i značajnim imenima, koja su deci od davnina „dodeljivana“ po rođenju, a zbog svog značenja i osobina koje ih krase.
Poreklo muškog vlastitog imena Aleksandar
Mučko ime Aleksandar je poreklom iz helenskog jezika, i u antičkoj Grčkoj je izvedeno od dve reči tj „alexein“ (branitelj; zaštitnik) i od reči „andros“ (čovek; human; osoba).
Ime Aleksandar se smatra u nekim etimološkim grupama, i izvedenim imenom od ženskog oblika Aleksandra, a kako se prema predanjima zvala grčka boginja Hera, žena vrhovnog boga Zevsa, te „majka“ i „zaštitnica svih ljudi na zemlji“.
Ako se uzme u obzir takozvano „stablo porekla“ imena Aleksandar, a prema njegovom pisanju i izgovoru u raznim jezicima sveta još od davnina tj od njegovog postanka, onda bi ono izgledalo ovako – Aleksandros (grčki jezik); Aleksander (latinski jezik); Aleksander (poljski; pa nemački; engleski; danski; holandski; slovački jezik); Alehandro (španski jezik); Alesandro (u italijanskom jeziku); Aleksandreleks (francuski jezik); Aleksandr (ruski i češki jezik); Šandor (u mađarskom jeziku); Aleksanteri (finski jezik); Skender (albanski jezik); Iskender (turski jezik); Al-Iskandar (arapski jezik); te na kraju ime Aleksandar (slovenski jezici, tj srpski; hrvatski; makedonski).
Šta znači ime Aleksandar?
Ime Aleksandar u prevodu sa grčkog jezika (od imena Aleksandros), a kako je već i napomenuto znači „onaj koji je zaštitnik ljudi“; ili samo „zaštitnik“; „čovek koji štiti druge“; ili pak „ona vrla osoba koja pomaže svima“.
Zastupljenost muškog ličnog imena Aleksandar u zemljama regiona
Muško lično ime Aleksandar, a prema najnovijim statističkim podacima koji su već prikupljeni tokom 2016, i 2017. godine, nalazilo se u Srbiji na 26. mestu, od ukupno sto najtraženijih muških imena za novorođene dečake u ovoj zemlji;
U Republici Srpskoj, ime Aleksandar je takođe veoma visoko „kotirano“, te se na pomenutoj listi od sto najtraženijih muških imena nalazi na 21. poziciji (dok su vrlo dobro rangirane i varijacije i izvedena imena, a kakva su Aleksa, na 12. mestu; Aleksej na 25. mestu ili Saša na 51. mestu);
U Hrvatskoj, prema statistici iz 2016. i 2017. godine, ime Aleksandar je u Zagrebu bilo među sto najtraženijih imena za novorođene dečake, iako se ime pak „kotiralo“ pri samom „dnu“ pomenute liste, tačnije zauzimalo je tek 97. poziciju;
U Bosni i Hercegovini, muško vlastito ime Aleksandar nije na listi od sto najpopularnijih imena za 2016. i 2017. godinu.
Nadimci, izvedena i skraćena imena muškog imena Aleksandar
Izvedena imena od muškog ličnog imena Aleksandar su različite varijacije (zavisno od jezičkog područja na kome je ime i najviše zastupljeno), a najpoznatija su – Aleksa; Aleksej; Aco; Aca; Acika; Lesandro; Leko; Leka (u srpskom jeziku); Saša ili pak Vanja i Sanja (ruski jezik); te ime Šandor ili Aleksa (u mađarskom jeziku); imena Aleks; Al; Alek; Alister; Alekzender (engleski jezik) ili Sandro i Alesandro (u italijanskom jeziku).
Nadimci ili hipokoristike od muškog imena Aleksandar su najčešće – Sanja; Aca; Acko; Aki; Aco; Saša; Sale; Acika; Leka; Laki te Sandro ili Aleks.
Poznate ličnosti rođene sa vlastitim imenom Aleksandar
Aleksandar Makedonski (Aleksandar Veliki) – makedonski car; osnivač grada Aleksandrija koji je poznat po prvoj biblioteci i svetioniku;
Aleksandar III – vizantijski car;
Aleksandar Grčki – grčki kralj, koji je došao na presto nakon abdikacije svog oca Konstantina;
Aleksandar Solženjicin – ruski pisac i dramaturg; dobitnik „Nobelove nagrade“ za književnost;
Aleksandar Sergejevič Puškin – poznati ruski književnik;
Aleksandar I Pavlovič Romanov – ruski car iz dinastije Romanov;
Aleksandar Nevski – ruski knez; kasnije i svetitelj Ruske pravoslavne crkve;
Aleksandar Porfirijevič Borodin – ruski kompozitor; hemičar i lekar;
Aleksandar Aleksandrovič Aljehin – ruski šahovski velemajstor;
Aleksandar Berček – srpski glumački bard;
Aleksandar III Aleksandrovič – ruski car iz dinastije Romanov; otac mu je bio car Aleksandar II Romanov, a majka Marija od Hesena i Rajne;
Aleksandar Mihajlovič Vasiljevski – sovjetski maršal i narodni heroj Sovjetskog Saveza;
Aleksandar Nikolajevič Lodigin – ruski pronalazač i elektrotehničar;
Aleksandar Vasiljevič Suvorov – jedan od najznačajnijih ruskih vojskovođa XVIII veka;
Aleksandar Aleksandrovič Blok – poznati ruski pesnik (predstavnik umetničkog pravca poznatog kao „simbolizam“);
Aleksandar II Nikolajevič Romanov – ruski car i imperator iz dinastije Romanov; sin je cara Nikolaja I Romanova i pruske princeze Šarlote;
Aleksandar Saša Đorđević – poznati srpski košarkaški reprezentativac; sada košarkaški trener;
Aleksandar Karađorđević – srpski knez; sin vožda Karađorđa (a koji je bio vođa Prvog srpskog ustanka);
Aleksandar Obrenović – poslednji srpski kralj iz dinastije Obrenović;
Aleksandar I Karađorđević – jugoslovenski kralj i prestolonaslednik Kraljevine SXS;
Aleksandar II Karađorđević – prestolonaslednik Srbije; sin kralja Petra II i kraljice Aleksandre;
Aleksandar Grejam Bel – škotski naučnik i pronalazač; izumitelj telefona;
Aleksandar Tišma – jugoslovenski pisac i pesnik;
Aleksandar Fleming – škotski mikrobiolog; pronalazač antibiotika penicilina;
Aleksandar Dima – poznati francuski književnik.
Da li ste znali?
– lično ime Aleksandar, prema grčkoj mitologiji, bilo je pravo ime poznatog princa Parisa (sina kralja Prijama, kralja Troje);
– ime Aleksandar su nosili veliki kraljevi i carevi, i smatra se da je čak šesnaest od vladara raznih zemalja sveta imalo ovo lično ime i to – po jedan poljski; bugarski; jugoslovenski i grčki vladar; zatim četiri makedonsa vladara; tri ruska imperatora; kao i dva srpska i tri škotska vladara;
– osam katoličkih papa je nosilo ime Aleksandar – to su bili papa Aleksandar I; II; III; IV; V; VI; VII i VIII;
– četiri pravoslavna sveca nose ime Aleksandar, i to su – Aleksandar Nevski; zatim Aleksandar Solunski; Aleksandar Sloven i Sveti mučenik Aleksandar.
